GTA Evrimi

Grand Theft Auto serisi (GTA Serisi) Grand Theft Auto III ile 3D’ye geçtiğinde gerçekten de ön plana çıkmış olmasına rağmen, o zamana kadar zaten başarılıydı. GTA, ilk günlerinden itibaren GTA 5‘in serbest bırakılmasına ve sonraki dört yıllık başarıya dek, 20 yıllık geçmişi boyunca oyun dünyasının en etkili oyun serilerinden biri haline geldi. Açık dünya tasarımını ve oyun oynamasını yeniden tanımlamaya yardımcı oldu.

Bu 20 yıllık geçmişin yıl dönümünde; PS1 ve PC’deki mütevazı başlangıcından, Grand Theft Auto V‘in şaşırtıcı derecede kalıcı satışına kadar, GTA’nın gelişimine ve bugünkü haline nasıl dönüştüğüne bir göz atalım. 

İsterseniz Videoyu da inceleyebilirsiniz;
GTA Serisi Video

GTA (Grand Theft Auto)

Platformlar: PC, PS1
Yayın Tarihi: Ekim 1997

İlk Grand Theft Auto, hayranlarına serinin daha modern girişlerine göre eski görünür. Üstten aşağı perspektif ve pürüzlü çokgen grafikler, beklediğimiz geniş, ayrıntılı şehir alanlarından çok uzak. Bununla birlikte, oyun yine serinin sonraki girişleri kadar suç odaklı, olgun ve şiddetlidir.

O zamanlarda Grand Theft Auto, serbest biçimli, nesnel tabanlı görevleri ile açık alandaki tasarım kavramını aksiyon oyunlarına tanıtmaya yardımcı olan öncü bir oyundu. Size misyonlar izlemeye ve keşfetmeye verdiğiniz özgürlük serinin birçok özelliğinin temelini attı. Serinin sıkça kullandığı üç büyük hayali kenti; Liberty City, San Andreas ve Vice City olarak tanıttı.

Grand Theft Auto: London 1969

Platformlar: PC, PS1
Yayın Tarihi: Nisan 1999

Grand Theft Auto: London 1969 ilk oyun için bir genişleme paketidir. Oyun, sürücü sayısını ve etkinliklere katılmak için faaliyet alanlarını genişletti ve keşfetmek için yeni bir şehir tanıttı. Ancak orijinal formülü değiştirmedi. Dikkat çeken bir nokta da, London 1969 şimdiye kadar PS1’de piyasaya sürülen ilk bağımsız genişleme paketiydi.

GTA 2 (Grand Theft Auto 2)

Platformlar: PC, PS1, Dreamcast, Game Boy Color
Yayın Tarihi:
 – PC: Eylül 1999
 – PS1: Ekim 1999
 – Dreamcast: Mayıs 2000
 – Game Boy Color: Aralık 2000

Grand Threat Auto 2, halefi haline gelecek tarz tanımlama adımını değiştirmezken, ilk oyun tarafından oluşturulmuş zemin üzerine genişletilmiş sağlam bir adım oldu.

Büyük evrimsel değişimi misyon tasarımından geldi. Doğrusal bir misyon sırası ile zorlanmak yerine, artık herhangi bir zamanda, farklı çatışmalara karşı olan görevleri özgürce kabul etme seçeneğine sahiptiniz. Bu, çetelerin sizi nasıl algıladıklarını etkileyen bir dizi olay yarattı. 

O günden beri serinin ana unsuru haline gelen yan görevler de oluşmuş oldu. Sadece hikaye içeriği ile oynamak zorunluluğu değil; bir taksi, otobüs veya teslimat kamyon şoförü olarak para kazanabilirdiniz. Buna ek olarak, oyun yaya davranışlarında gelişmeler gösterdi; insanlar sokakta yürürler ya da toplu taşıma araçlarına binerlerdi; suçlular ise araba çalarlar veya polisle rastgele kavgalar yapardı. 

İlginçtir, Grand Theft Auto 2, Game Boy Color’de bir bağlantı noktası bile olsa dört farklı platformda piyasaya çıktı. Oyun, üstten görünüşü kullanmak için serinin son çekirdeği olacaktır. Buna benzer şekilde bir görünüm isteğe bağlı bir kamera modu olarak Grand Theft Auto III’e dahil edilmiş ve bir GTA Online yarış modu için ilham kaynağı olmuştur. 

GTA 3 (Grand Theft Auto III)

Platformlar: PS2, PC, Xbox
Yayın Tarihi:
 – PS2: Ekim 2001
 – PC: Mayıs 2002
 – Xbox: 31 Ekim 2003

Grand Theft Auto 1 ve 2, açık dünyadaki bir aksiyon oyununun ne olması gerektiği konusunda hem fikir olsa da, bu fikri bir sonraki seviyeye taşıyan Grand Theft Auto III oldu. Seleflerinden farklı olarak, yaşayan, nefes alan bir 3D şehri vasıtasıyla üçüncü şahıs bakış açısıyla dolaşmakta serbesttiniz. 

Bu basit bakış açısı, açık dünyaya dalmanızı arttırdı. Öncüllerinin açık dünyadaki yapısını bir kez oynamaya başladığında, özgürce misyonlar üstlenebilme veya sadece kaos yaratma yeteneği tatmin edici ve yenilikçi bir oyun döngüsüdür. Bu arada hikaye anlatımı, ünlü seslendirmeyle (Michael Madsen, Kyle MacLachlan ve Robert Loggia’nın oynadığı roller) ve dramatik sahnelerle bu kez daha fazla vurgulanmıştı. Bununla birlikte, kahramanın karakteri ya da hikayesi azdı ve San Andreas’taki küçük bir an bile kadar bir isim bile almayacaktı. Bununla birlikte, kahramanın karakteri ya da hikayesi azdı. 

GTA III, garip olsa da ilk kez gökyüzüne çıkmanızı sağlar. Dodo; havaalanında bir tür gizli olarak bulunabilen bir iki tekerlekli uçaktı, ama uçmak uç derece hassasiyet ve sabır gerektiriyordu. Buna ek olarak, bu Gizli Paketleri oyuncuların bulmaları için gizli olarak oyuna ekleyen ilk oyundu. 

Oyun ilk olarak 2001’de PS2’de piyasaya çıkarken, 2002’de PC’de ve 2003’te Xbox’da piyasaya sürüldü. 

GTA Vice City (Grand Theft Auto: Vice City)

Platformlar: PS2, PC, Xbox
Yayın Tarihi:
 – PS2: 27 Ekim 2002
 – PC: 12 Mayıs 2003
 – Xbox: 31 Ekim 2003

GTA III’ten bir yıl sonra Grand Theft Auto: Vice City, III çerçevesini genişleten yineleyici bir netice aldı. Motosikletler ve helikopterler gibi yeni misyonlar ve araç türleri ile dolu daha da detaylı bir şehir sundu. Yaşam kalitesi iyileştirmelerinin ortasında, oyunun önemli eklemelerinden biri; gelir dünyasındaki akışınızı artırmanıza ve oyun dünyasında bir iz bıraktığınız hissine kapılmanıza olanak tanıyan işletme ve mülkleri satın alma yeteneğiydi.

Oyunun anlatı sunumu da, aslında konuşulan ve uygun bir karakter gibi hissedilen bir kahramanın bulunduğu bir yükseltme aldı. Hikâyesi, şiddet dolu çeteler onu öldürmeden önce şehri kurmak zorunda olan mafyanın eski bir üyesi olan Tommy Vercetti’yi (aktör Ray Liotta tarafından seslendirildi) konu alıyordu. 

Scarface filminden büyük ölçüde esinlenen Vice City, çoğunlukla Amerikan pop kültürünün hicivinde kullandığı 1980’li dönem için hatırlanır. Özellikle oyunun müziği, şimdiye kadar en ikonik lisanslı video oyunu müziklerinden biri olarak düşünülür ve 80’li yılların atmosferini yansıtmak için oyuna yardım eder. 

Vice City ilk olarak 2002’de PS2-exclusive olarak piyasaya sürülürken, daha sonra 2003’te PC ve Xbox’da piyasaya sürüldü.

GTA San Andreas (Grand Theft Auto: San Andreas)

Platformlar: PS2, PC, Xbox
Yayın Tarihi:
 – PS2: 26 Ekim 2004
 – PC & Xbox: 7 Haziran 2005

Grand Theft Auto: San Andreas, GTA serisinin “3D evreni” olarak giriş yapan üçüncü oyunun üçüncü ve son oyunudur. Daha önceki iki oyun üzerine inşa edilirken oyuncuları radikal olarak başka bir ayara götürdü. Ünlü San Andreas kesinlikle büyüktü; III ve Vice City, oyuncuların tek bir şehrin farklı bölümlerini keşfetmelerine izin verirken San Andreas, Los Angeles (Los Santos), San Francisco (San Fierro) ve Las Vegas (Las Venturas )’yı tam teşekküllü olarak ele alarak dramatik bir şekilde genişletti.

O dönemde, San Andreas’ın dünyası şaşırtıcı derecede büyüktü ki bu da yeni tanıtılan tren ve uçakları kolaylaştırmak için o alana ihtiyaç duyuyordu. Oyun sonunda, daha hızlı bir hava nakliye şekli sağladı; çünkü önceki oyunlar helikopterler, zor uçuşlu Dodo ve Vice City’de deniz uçağı ile oyuncuları sınırlıyordu. 

San Andreas’ın hikayesi önceki karakterlerden daha dinamik bir kahraman olan Carl Johnson’ın etrafında kurgulandı. Oyun, Carl’ın çeşitli şekillerde hem mecazi hem de mental olarak büyümesine izin veren yeni bir RPG tarzı karakter ilerleme sistemi başlattı. Spora gidip mini oyunlara katılmak dayanıklılığını ve gücünü artırma fırsatı sağladı, ama yemek olayı da vardı. Çok fazla yemek yediğinde oyunu oynamak için önemli miktarda kilo alıyordu. Bir bütün olarak, oyun West Coast sokak çetelerine odaklanma yönünde belirgin bir değişime sahne oldu ve 90’ların hip-hop kültüründen esinlendi.

Grand Theft Auto Advance

Platformlar: Game Boy Advance
Yayın Tarihi: 26 Ekim 2004

Resmi olarak Grand Theft Auto adı altında pazarlanan Grand Theft Auto Advance, el konsollarına özel olarak piyasaya sürülen serideki ilk oyun oldu. San Andreas’la birlikte piyasaya çıktı, ancak konsol oyunlarında 3D’ye geçilmesine rağmen Advance, yukarıdan aşağıya bakış açısını ve Liberty City’deki kayıtların ayarlarını kullandı.

Advance, GTA III’ten yan görevler ve arabaların üst üste binme yeteneği ekleyerek oyunu yeni oyunların bazı öğeleriyle karıştırdı. GTA’yı bir el konsoluna getirme hırsına rağmen oyun, vasat hikayesi ve teknik sınırlamaları nedeniyle popüler olamadı. Digital Eclipse tarafından yapılan, Rockstar’ın dışında geliştirilen serideki tek oyundu. 

Grand Theft Auto: Liberty City Stories

Platformlar: PSP, PS2
Yayın Tarihi:
 – PSP: 24 Ekim 2005
 – PS2: 6 Haziran 2006

Birçoğu tarafından unutulmuş olmasına rağmen, Grand Theft Auto: Liberty City Stories seri için önemli bir oyundu. Liberty City’in GTA III’ten PlayStation Portable’a benzer bir versiyonunu getiren, elde taşınır bir bilgisayarda piyasaya sürülen ilk 3D GTA oyununu oldu. Aynı zamanda altı oyunculu yerel çok oyunculu modu da tanıttı ve serinin tek oyunculu modun dışına çıktığını belirtti. 

Liberty City Stories, GTA III’e tanıştığınız karakterlerden Toni Cipriani’nin oynadığı prequel bir oyundu. 

Grand Theft Auto: Vice City Stories

Platformlar: PSP, PS2
Yayın Tarihi:
 – PSP: 24 Ekim 2006
 – PS2: 5 Mart 2007

Vice City de PSP’deki Liberty City girişi gibi konsol oyunlarından çok sonra PSP’ye geldi. Grand Theft Auto: Vice City Stories başlıklı oyun, ilk taşınabilir 3D GTA olarak kendisinin normal versiyonunu geçemedi ve önceki oyunlardan daha az öyküseldi. 

Bununla birlikte, Liberty City Stories üzerinde gelişme kaydedildi; daha uzun görevler ve daha unutulmaz karakterler ile daha kapsamlı genel deneyim sağladı. Ayrıca, mülkleri devralabileceğiniz, yasa dışı işletmeleri kurabileceğiniz, onları yükseltmek için görevlere başlayabileceğiniz ve daha sonra ödülleri kazanabilecek yeni bir imparatorluk sistemi mevcuttu. Multiplayer yeni rekabet modlarıyla da evrimleşti, ama yerel-çok oyunculu mod aynı kaldı. 

GTA 4 (Grand Theft Auto IV)

Platformlar: PS3, Xbox 360, PC
Yayın Tarihi:
 – PS3 ve Xbox 360: 29 Nisan 2008
 – PC: 2 Aralık 2008

Grand Theft Auto IV, altı yılı aşkın bir süreden sonra serinin ilk ana girişi ve “HD evreni” nin başlangıcı olarak karışık sonuçlar veren bazı yeni yenilikler sunmak için yola çıktı. Biraz daha olgun, daha koyu bir anlatıma doğru bir kayma ile, oyunculara hikayeyi etkileyebilecek bir kişinin yaşamasına izin verip vermeme gibi ahlakî tercihler yapmasını sağladı. Bunlar radikal bir şekilde bir şeyleri değiştirmedi ve sayıları sınırlıydı. Ancak seri, yeni bir şey denemek için girişimini başlattığını belirtmişti.

Benzer şekilde GTA IV, diğer karakterlerle olan ilişkileri vurguladı. Ülkeye yeni olmasına rağmen, kahraman Niko Bellic hızlı bir şekilde arkadaş edinmeyi başardı. Ancak bu arkadaşların gözardı edilmemeleri gerekiyordu. Niko’nun cebindeki cep telefonu sayesinde gördüğünüz kadınlarla bir randevu alabilir ya da kuzen Roman ile bowling oynamak için bir araya gelebilirdiniz. 

Belki de oyunun en büyük yeni özelliği çevrimiçi çok oyunculu modudur. Rekabetçi ve kooperatif modları için ya da gerçek amaçları olmasa da şehri serbestçe dolaşmak için 32 oyuncu bir araya gelebiliyordu.

GTA IV, indirilebilir içerikler sayesinde önceki oyunların aksine evrim geçirdi. İki DLC açılımı The Lost and Damned ve The Ballad of Gay Tony, aynı şehirde kurulan yeni hikayeleri ve karakterleri ile yeni mekaniği tanıttı. Motosiklet merkezli Lost and Damned nihayet baştan başlamadan bir başarısızlık sonrasında ilerleme kaydetmenize izin vererek, görevlere kontrol noktaları ekledi. Gay Tony daha sonra BASE atlama aktivitesini ve görev puanlamasını ekledi.

Grand Theft Auto: Chinatown Wars

Platformlar: Nintendo DS, PSP, iOS
Yayın Tarihi:
 – DS: 17 Mart 2009
 – PSP: 20 Ekim 2009
 – iOS: 18 Aralık 2014

GTA’nın klasik yukarıdan aşağıya bakış açısına geçmesinden yıllar geçtikten sonra, Rockstar serinin ilk günlerine bir geri dönüş olan Grand Theft Auto: Chinatown Wars‘ı yayınladı. Serinin bilinmekte olduğu açık-dünya oyunuyla aynı tarzda ama neredeyse on yılda görmediğimiz bir şekilde paketlendi.

Chinatown Wars‘ın geçmişteki kayıtlarından ayırdettiği tek durum kamera açısı değildi. Daha stilize, çizgi roman esque sanatı tarzı (DS’nin donanım kısıtlamalarını barındırması muhtemel), serinin ilk Asyalı kahramanı, cephane ve silahlar için bir “çevrimiçi” sipariş sistemi ve camı kırarak arabayı çalmak veya bir tornavidayı çevirerek arabayı çalıştırmak gibi oyuna yeni etkileşim türleri eklemişti. GTA’daki oyuncular için her yerde bir tehdit olan polisten artık saklanmak gerekmiyordu. Bunun yerine, polis arabalarına çarparak onları devre dışı bırakabiliyordunuz. Bu da polis tarafından aranma seviyesini azaltıyordu. 

GTA 5 (Grand Theft Auto V)

Platformlar: PS4, PS3, Xbox One, Xbox 360, PC
Yayın Tarihi:
 – PS3 ve Xbox 360: 17 Eylül 2013
 – PC: 14 Nisan 2015
 – PS4 ve Xbox One: 14 Kasım 2015

Grand Theft Auto V, pek çok açıdan serinin kurulduğu günden bu yana sergilediği her şeyin bir zirvesi. Oyun hem tek kullanıcılı hem de çok oyunculu bölümlerini önemli şekillerde büyüttü ve önceki oyunlardan çok daha fazla yönlü bir deneyim elde edildi.

Tek oyuncu açısından GTA 5; uzun zamandır bağlantısız, bağımsız etkinlikler olan görevleri üstlendi ve soygunlar için bir araya getirdi. Bu çok partili görevler, tırmanan bir hikayeye yer verir ve kendinize göre daha büyük bir suç işlemek için parçaları yerlerine koymakla yükümlü olduğunuz bir şeye doğru inşa etmenizi sağlar. GTA V; bir değil üç farklı kahramanın arasında oynamak için hatta bazen bir görev sırasında bile serbestçe geçiş yapabileceğiniz serinin formülünü de ayarladı. 

GTA V’in çok oyunculu bileşeni olan GTA Online, bugüne kadar gelişmeye devam ediyor ve oyunu Rockstar için uzun vadeli bir para kazanıcı sağlıyor. GTA IV’ün bir grup oyuncuyu bir GTA şehrinin çevrimiçi bir versiyonuna koyma konseptini aldı ve onunla birlikte yürüdü gitti. 30 kadar oyuncu, şehirdeki tek bir seferde kendi işlerine gidebilir veya kooperatif ve rekabetçi etkinliklere katılabilir. Rockstar, lansman sonrası bir güncellemeyi takiben, oyuncuların işbirliğine girerek çok partili görevleri tamamlamalarına olanak tanıyan çevrimiçi soygunları başlattı. Yükleme süreleri ve matchmaking engelleri deneyimlerini bozabilirken, bazıları havada bazıları karada birlikte çalışan dört insanın birbirleri ile iletişimi güzel bir şey olabilir. 

GTA V, formüle olan ilerlemeleri ve online modunda tutarlı güncellemeleri sayesinde büyük bir başarı ve serinin bir bütün olarak doruk noktası olmaya devam ediyor.