Süpernova

Evreni görüntüleme veya görüntüleme kabiliyetimiz son yıllarda büyük ölçüde gelişti. Hubble Uzay Teleskobu, uzaya dair bilgilerimizi ve doğa yasalarımızı muazzam ölçüde genişletmemize izin veren bir pencereyi evrene açtı. O zamandan beri, sadece bu bilgiyi değil, kozmosun uzak noktalarını görme ve gözlemleme kabiliyetimizi de genişlettik. Bu, NASA‘nın önde gelen gözlemevi ve şimdiye kadarki en yetenekli uzay görüntüleme teknolojisi görevi olacak olan James Webb Uzay Teleskobu‘nun (JWST) yaklaşan lansmanı ile özetlenebilir.

Son zamanlarda, modern uzay görüntülemesinin başarılı bir görüntüsünde, gökbilimcilerin uluslararası bir ekibi, Varşova Üniversitesi Astronomi Gözlemevi’ndeki Optik Yerçekimi Lens Deneyini (OGLE) kullanarak süpernovaya yavaş hareket eden bir yıldız yakaladı.Bu tür süpernova (SN Tip Ibn) tipik olarak zirve parlaklığına çok hızlı yükselir ve hızlı bir düşüşe neden olur, bu süpernovanın yavaşça solmadan önce zirveye ulaşması zaman aldı.

“Bir VLT ediniminde OGLE-2014-SN-131 (mavi daire) (solda), SN konumunda görünmeyen host olan bir NTT görüntüsü (sağda).”  Görüntü: Karamehmetoğlu

Stockholm Üniversitesi’ndeki Oskar Klein Merkezi’nden Emir Karamehmetoğlu’nun liderliğinde İngiltere, Polonya, İsveç, Kuzey İrlanda, Hollanda ve Almanya’dan gökbilimciler OGLE-2014-SN-13 olarak bilinen bir “Tür Ibn” olayını inceliyorlardı. Gökbilimciler, bu patlamaların muhtemelen dışsal hidrojen zarflarını kaybetmiş yıpranmış yıldızların çekirdeklerinin sonucu olduğunu düşünüyorlar. Bu patlama dahilinde yıldızın ejeksiyonu helyum açısından zengin maddeler (CSM) ile etkileşime girer.

Karamehmetoğlu, OGLE-2014-SN-13’te “Daha önce incelenen diğer ‘Ibn’lerden farklı olarak, azami parlaklığa tipik bir artıştan birkaç kat daha uzun süre geçtiği gerçeği onu çok eşsiz bir nesne haline getiriyor.” dedi.

Uzay görüntüleme teknolojileri, özellikle JWST’nin piyasaya sürülmesiyle birlikte gelişmeye devam ettikçe, bunun gibi gözlemlerin genişlemeye devam edeceği ve böylece Güneş Sistemi boyunca ve ötesinde benzeri olayları gözlemlememize izin vermesi muhtemeldir.

Kaynak: 1