Mars yüzeyinin altında çok miktarda su buzu vardır. Ancak buzun özellikleri – ne kadar saf, ne kadar derin, nasıl bir şekle sahip olduğu – gezegen jeologlarının gizemi olmaya devam ediyor. Bunlar görev planlamacılar için de önemlidir: Gelecekteki Mars ziyaretçileri, kısa süreli gezginler veya uzun vadeli yerleşimciler olsalar da, içmek, ekin yetiştirmek ve ürüne dönüştürmek için aynı zamanda yakıt olarak hidrojen kullanmak için gezegenin yeraltı buz rezervlerinin gizemini çözmelidir. 

Kir, kayalar ve diğer yüzey kirleticileri, malzemeyi incelemeyi zorlaştırıyor. Mars landers, gezegenin yüzeyinin ilk birkaç santimetresini kazabilir veya tarayabilir ve radar, araştırmacılara yüzeyden on metre kadar aşağıda ne olduğunu belirtebilir. Fakat jeolojinin buz içeriği – ilk 20 metre ya da daha fazla – büyük oranda karakterize edilmemiş.

Şimdi, bilim insanları bir yer keşfetti. Aslında, NASA’nın Mars Keşif Gezgini‘nde bulunan güçlü bir kamera olan HiRISE sayesinde birkaç tane buldular.

USGS gezegen jeologu Colin Dundas liderliğindeki araştırmacılar, bu haftaki Science gazetesinde erozyonun altında yatan buzun keskin kesitlerinin bulunduğunu ve ayrıntılı gözlemlerini sunuyor. Buldukları sadece  su hacmi değil (Mars’ın bu belirli bölgelerde çok miktarda buz barındırdığı biliniyor.), bu sızdırılabilir nitelikte. Yataklar bir metre kadar sığ bir derinlikten başlar ve  100 metre yukarıya doğru uzanır. Araştırmacılar mevcut buz miktarını tahmin edemiyorlar, ancak yüzeye yakın buz miktarının tahmin edilenden daha geniş olduğunu not ediyorlar.

Bu sefer buz pis değil. Gözlemleri, buzların yavaş yavaş suyunu atmosfere süblimasyon olarak adlandıran bir süreçle teslim ettiğini ve gözlemlerin gösterdiğine göre, kayalar ve çökeltilerin gittikçe buzdan ayrıldığı ortaya çıkıyor. Ancak yine de pislik olması beklenmelidir. Dundas ve meslektaşları, buzların milyonlarca yıldır dalgalanarak kar yağışı yaptığı hipotezini ortaya koydu. Araştırmacılar, kar olayları arasında karın muhtemelen bazı kayalık malzemeler içerdiğini düşünüyorlar.

NASA‘nın Jet Propulsion Laboratuarındaki Mars Program Ofisi baş bilim adamı Richard Zurek, “Mars’ta parlak bir şey gördüğünüzde genellikle buz demektir” diyor. ”Mars ile ilgili materyallerin çoğu hafif ışığı yansıtıyor ancak bu maruz kalan bölümlerin albedo okumaları, bunun çok parlak bir şey olduğunu gösteriyor ve spektrometre okumaları, bunun buzlaşmış çimentolu toprağın değil su buzunun olduğunu destekliyor.” dedi.

Mars için çantalarınızı henüz hazırlamayın. Çünkü çalışmalar sıcaklıkların çok düşük olduğunu gösteriyor.  Zurek’in söylediği gibi: “Sıcak kalmak istiyorsan, Alaska yerine Hawaii’de olmak daha iyi.”

NASA’nın Mars 2020 gezicisi, gezegenin yüzeyinin gizemli üst katmanlarını bulmasına izin verebilecek yere nüfuz edecek bir radar ile donatılmıştır. 2020 yılı için fırlatılan Avrupa Uzay Ajansı ExoMars gezicisi, jeolojiyi iki metre derinlikte örneklemek için tasarlanmış bir sondaj ile donatıldı.

Başka bir seçenek: Yapay meteorlar. Bilim adamları, daha büyük taşıtlarda Mars’ın atmosferi boyunca binmek için uzay aracı gönderdiğini, sadece düşük irtifada kopup ve gezegenle çarpıştığını hayal ediyorlar. Gezegenin yüzeyine birkaç metre gömmek, çevrelerindeki bölgenin bileşimini tespit etmek ve gözlemlerini Mars yörüngesindeki uydular aracılığıyla Dünya’ya geri göndermek için yeterli etki gibi görünüyor. Zurek, “Bu, teknoloji henüz mevcut değil, ancak hızla gelişiyor” dedi.

Kaynak: 1